Η αβάσταχτη ευκολία του αποπροσανατολισμού.
Λίγες μόλις ώρες μετά από την έκκλησή μου στην Τελετή Έναρξης να υπάρξει κοινή διάθεση και προσπάθεια να παράγουμε έργο με βάση τα καθήκοντα της θέσης μας, διάβασα το άρθρο του αξιότιμου βουλευτή της ΕΝ. ΑΡ. κ. Μανώλη Μπουγακιώτη με θέμα «Οι νομοτεχνικές αβελτηρίες του νομοσχεδίου της επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων», στο οποίο γίνεται μια προσπάθεια συλλήβδην απαξίωσης και υπονόμευσης του έργου της Νομικής Υπηρεσίας στην εν λόγω επιτροπή. Λόγω της αδυναμίας μου να παρευρίσκομαι για επαρκή χρόνο εντός της συγκεκριμένης επιτροπής, νιώθω την ανάγκη να απαντήσω μέσα από αυτό το βήμα και να επισημάνω τα εξής:
- Αναφέρει ο κ. Μπουγακιώτης ότι η πρόβλεψη ότι το δημόσιο συμφέρον ως έννοια και αγαθό που πρέπει να προασπίζουν τα ιδιωτικά πανεπιστήμια στο αρ. 1§3 του Ν/Σ είναι προδήλως αντισυνταγματική και ασύνδετη με το πνεύμα του νόμου. Κάνοντας στην ουσία λήψη του ζητουμένου στην αγωνιώδη προσπάθειά του να βρει ένα «νομικό» επιχείρημα, διέρχεται μέσα από την αρχή της νομιμότητας και τη θεμελιώδη αρχή in dubio pro libertate (εν αμφιβολία υπέρ της ελευθερίας) που εδράζεται στο αρ. 5§1 του Ελληνικού Συντάγματος, και μας ενημερώνει ότι η υποχρέωση δράσης του ιδιώτη να δρα βάσει του δημοσίου συμφέροντος απεμπολεί την ίδια την έννοια της ιδιωτικής αυτονομίας (!). Αφήνοντας φυσικά ασχολίαστη την επιλογή ενός βουλευτή της ΕΝ.ΑΡ. να αναφέρεται στο «δημόσιο συμφέρον» ως την επάρατο κατάρα του πυρήνα της ιδιωτικής ελευθερίας με έναν τρόπο που κανείς ακραιφνής φιλελεύθερος δεν θα φανταζόταν ποτέ να υποστηρίξει, θα ήθελα να τον ρωτήσω: έχει υπόψην του ότι το Ελληνικό Σύνταγμα ορίζει ρητά το «δημόσιο συμφέρον» ως σταθμιστικό και οριοθετικό μέγεθος του ιστορικότερου ατομικού δικαιώματος (αυτού της ιδιοκτησίας) στο άρθρο 17§1 όπου και αναφέρεται ότι τα δικαιώματα που απορρέουν από την ιδιοκτησία δεν μπορούν να ασκούνται σε βάρος του γενικού συμφέροντος, ενώ το άρθρο 106§1α’ ορίζει επίσης ρητά ότι το Κράτος προγραμματίζει και συντονίζει την οικονομική δραστηριότητα στη Χώρα, επιδιώκοντας να εξασφαλίσει την οικονομική ανάπτυξη όλων των τομέων της εθνικής οικονομίας για την εδραίωση της κοινωνικής ειρήνης και την προστασία του γενικού συμφέροντος; Σε πληθώρα ακόμα άρθρων αναφέρεται το δημόσιο (και ως γενικό ή εθνικό) συμφέρον (33§2β’, 24§1δ’, 4§3β’ κ.α.). Πέρα και πάνω από όλα, όμως, εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με ζήτημα περιορισμού της ιδιωτικής αυτονομίας, αλλά με ζήτημα στάθμισης που κρίνεται με βάση την ρητά κατοχυρωμένη πλέον αρχή της αναλογικότητας (25§1Σ). Υποχρέωση των Ιδιωτικών Πανεπιστημίων δυνάμει του αναθεωρηθέντος άρθρου 16 είναι να προάγουν την Παιδεία, η οποία συνδέεται άρρηκτα με το δημόσιο συμφέρον, τόσο υπό το πρίσμα της Κρατικής υποχρέωσης να παρέχει την υψηλότατου δυνατού επιπέδου παιδεία μέσα από τα Ιδρύματά του και την υψίστης εγγυητικής σημασίας εποπτεία που ασκεί στα ενδεχόμενα Ιδιωτικά Ιδρύματα, αλλά και το αδιαμφισβήτητο κοινωνικό κεκτημένο της δημόσιας δωρεάν παιδείας που λειτούργησε στην Ελλάδα ως παράγοντας εξομοίωσης κοινωνικών ανισοτήτων και επιτάσσει το να ακολουθεί κάθε εκπαιδευτικό ίδρυμα το ιδανικό της προαγωγής της παιδείας προς όφελος του κοινωνικού συνόλου. Ο παραπάνω στόχος αναγκαία και πρόσφορα περνά μέσα από τη ρήτρα του γενικού συμφέροντος ως εγγυητικού παράγοντα του επιπέδου και του έργου των Ιδιωτικών Πανεπιστημίων. Οι υπόλοιπες διατάξεις του Ν/Σ επιδιώκουν να καταστήσουν εναργή την εν λόγω οριοθέτηση. Το ότι το δημόσιο συμφέρον είναι μια αόριστη νομική έννοια και χρήζει συγκεκριμενοποίησης δεν αναιρεί το γεγονός ότι εκφράζεται μέσα από το θετικό δίκαιο.
- Ως προς τις υπόλοιπες αιτιάσεις του κ. Μπουγακιώτη δεν είναι σκόπιμο και πρέπον να απαντήσω διότι με την πρόφαση της νομικής πλημμέλειας πρόκειται στην πραγματικότητα για αμιγώς πολιτικού χαρακτήρα παρατηρήσεις. Σταχυολογώντας να επισημάνω μόνο ότι λησμονεί την αγαπημένη του ιδιωτική αυτονομία επικρίνοντας το γεγονός ότι αυτονοήτως καταλείπεται στη συμφωνία ιδιώτη-πανεπιστημίου το πλαίσιο υλοποίησης των «πράσινων» πανεπιστημιακών οικισμών.
Κ. Μπουγακιώτη, κατανοώ απολύτως την ανάγκη να προσδώσετε κύρος στα επιχειρήματά σας εκτοξεύοντας μομφές κατά της νομοτεχνικής αρτιότητας του νομοσχεδίου, αλλά θα σας πρότεινα να επικεντρώσετε στην αμιγώς πολιτική και ουσιαστική διάσταση του ζητήματος, για την οποία είμαι βέβαιος ότι πολλά έχετε να εισφέρετε.
Στέργιος Αϊδινλής
Επικεφαλής Νομικής Υπηρεσίας
