ΑΠΟΣΤΗΘΙΣΗ: ΤΟ ΜΙΚΡΟΒΙΟ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ
Η αποστήθιση κυριαρχεί στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα πολλές δεκαετίες τώρα και οι μαθητές τη γνωρίζουν ήδη από τις πρώτες τάξεις του δημοτικού, όταν καλούνται να μάθουν τα πρώτα θεωρητικά μαθήματα. Παρά την ευρεία χρήση της , η παπαγαλία ,όπως καλείται αλλιώς, δε συμβάλλει καθόλου στην απόκτηση γνώσης.
Ακολουθώντας λοιπόν αυτή τη μέθοδο, ο μαθητής προχωρά σε μία στείρα αναπαραγωγή γνώσεων χωρίς ωστόσο να αφομοιώνει τα όσα «μαθαίνει». Φυσικό επακόλουθο είναι με το πέρασμα του χρόνου, και την εξασθένηση της μνήμης να ξεχνιέται η πλειοψηφία των όσων έχουν αποστηθιστεί. Περισσότερο δηλαδή μοιάζει με προσπάθεια ακονισμού και εγρήγορση της μνήμης παρά για μέθοδος απόκτησης γνώσης.
Επιπρόσθετα, ο μαθητής απομνημονεύοντας κάθε λέξη και πρόταση του βιβλίου στερείται της ιδιολέκτου και αυτό έχει αντίκτυπο σοβαρό στο χειρισμό κυρίως της ελληνικής γλώσσας. Συνεπώς εκεί που γίνεται προσπάθεια για σωστή γνώση και χρήση της ελληνικής γλώσσας στα πλαίσια μαθημάτων όπως της αρχαίας και νεολληνικής γλώσσας αλλά και γραμματείας , τα μαθήματα που ‘απαιτούν’ παπαγαλία ,την ματαιώνουν.
Ο κυριότερος αντίκτυπος όμως είναι ότι με την στείρα αποστήθιση δεν εξασκείται η κριτική σκέψη που πρέπει να αποτελεί το μεγαλύτερο εφόδιο που αποκτά ο μαθητής μετά την ολοκλήρωση των χρόνων φοίτησής του στη πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Πιο συγκεκριμένα, οι μηχανιστικές γνώσεις δυσκολεύουν τις περαιτέρω σπουδές που απαιτούν την σύνθεση περισσότερων σκέψεων και δεδομένων και ασφαλώς αποτελούν και τροχοπέδι στη μετέπειτα επαγγελματική του πορεία. Η έλλειψη καινοτομίας άλλωστε που χαρακτηρίζει τα ελληνόπουλα οφείλεται κατά μεγάλο ποσοστό στην έλλειψη κριτικής ικανότητας που απορρέει από την απλή απομνημόνευση.
Σε αντιδιαστολή θα μπορούσε να τεθεί ένα νέο σύστημα που θα συμβάλει στη κινητοποίηση της σκέψης του μαθητή. Αυτό δύναται να επιτευχθεί αρχικά εστιάζοντας σε ένα τρόπο πρόσληψης γνώσης που θα στηρίζεται στο συγκερασμό περισσότερων πηγών. Έτσι ο μαθητής για να φτάσει στο στόχο που είναι και η κατάκτηση της γνώσης, δε θα περιορίζεται σε ένα μόνο διδακτικό εγχειρίδιο αλλά στην ανάγνωση περισσοτέρων. Αναφορικά με την εξέταση, και αυτή πρέπει να γίνεται μέσω ενός πιο σύγχρονου τρόπου όπως πολλαπλή επιλογή, αντιστοίχηση ώστε ο μαθητής να μπαίνει στη διαδικασία σκέψης και συνδυασμού.
Κλείνοντας , όπως επισημαίνει και ο Λ .Βλάχος Καθηγητής του ΑΠΘ, «Το σημερινό εκπαιδευτικό σύστημα καταρρέει και συμπαρασύρει την οικονομία και την πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας». Ξεκινώντας από την εξάλειψη της αποστήθισης και θέτοντας το σπόρο για τη καλλιέργεια της κριτικής ικανότητας ,συμβάλουμε στην εξυγίανση του ακρογωνιαίου λίθου του εκπαιδευτικού μας συστήματος και προλαβαίνουμε μια ολική κατάρρευση.
Αικατερίνη-Χριστίνα Κούλα
Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων
Βουλευτής Φιλελεύθερης κίνησης
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Τμήμα Νομικής