ΠΑΙΔΕΙΑ: ΗΡΘΕ Ο ΚΑΙΡΟΣ ΤΩΝ ΑΛΛΑΓΩΝ;
Στις 21 Μαρτίου διεξήχθη το debate των πολιτικών αρχηγών των τεσσάρων κομμάτων. Αποτέλεσμα ήταν η συγκρότηση του νέου νομοσχεδίου μορφωτικών υποθέσεων σχετικά με την αναμόρφωση της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και του συστήματος εισόδου στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Σύμφωνα με το άρθρο 1 του νομοσχεδίου φαίνεται ότι το ωρολόγιο πρόγραμμα των μαθητών γίνεται ακόμη πιο κουραστικό και απαιτητικό αφού καθιερώνεται το οχτάωρο ωρολόγιο πρόγραμμα. Επιπλέον τρεις είναι οι κύκλοι που θα απαρτίζουν το πρόγραμμα σπουδών. Συγκεκριμένα ο πρώτος κύκλος, των ανθρωπιστικών επιστημών θα περιέχει μαθήματα «αρχαία ελληνική γλώσσα», «νέα ελληνική γλώσσα», «κείμενα νεοελληνικής λογοτεχνίας» και «ιστορία», μαθήματα που διδάσκονταν και πριν. Και στις τρεις τάξεις του Γυμνασίου θα διδάσκονται πλέον «κοινωνιολογία» και «πολιτική αγωγή» ενώ στην Τρίτη τάξη προστίθεται το μάθημα «μεταμορφώσεις της ελληνικής γλώσσας». Ελπίζουμε τουλάχιστον η εισαγωγή των νέων και πρωτόγνωρων μαθημάτων για τους μαθητές να έχει θετική επίδραση σε όλη τη σταδιοδρομία τους και να μην τους «φορτώσει» απλά με υπέρογκο πλήθος πληροφοριών. Μια παράτολμη αλλαγή είναι και η αύξηση των ωρών του μαθήματος «αγγλική γλώσσα» σε τέσσερις διδακτικές ώρες, που θα ισχύει για όλες τις τάξεις του γυμνασίου. Έκπληξη προκαλεί η παραμονή στο πρόγραμμα σπουδών του μαθήματος «πολιτισμός της ορθόδοξης εκκλησίας» καθώς δεν είναι λίγες οι φωνές που υποστηρίζουν ότι σε μια πολυπολιτισμική κοινωνία, με σχολεία γεμάτα από μαθητές από διάφορες χώρες της λεκάνης της μεσογείου με εντελώς διαφορετικές θρησκείες και κουλτούρες, δεν είναι αναγκαίο να προβάλλεται περισσότερο μια θρησκεία εις βάρος άλλων και να οδηγούμαστε ή προκαλούμε ακραίες συμπεριφορές. Στη συνέχεια ο δεύτερος κύκλος, των θετικών επιστημών, περιλαμβάνει μαθήματα όπως βιολογία, μαθηματικά, φυσική, χημεία και πληροφορική. Είναι σαφώς απαραίτητος ο ρόλος αυτών των μαθημάτων αλλά ας ελπίσουμε ότι οι μαθητές δε θα ασχολούνται μόνο με αυτά τα μαθήματα που θα τους προσφέρουν όσα είναι απαραίτητα για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Τέλος ο τρίτος κύκλος του προγράμματος σπουδών επικεντρώνεται στην ατομική καλλιέργεια του κάθε μαθητή με μαθήματα όπως η μουσική, η γυμναστική, ρητορική και η υγεία και σεξουαλική αγωγή. Είναι πολύ θετικό γενικά να υπάρχουν τέτοια μαθήματα στο ωρολόγιο πρόγραμμα με την προϋπόθεση ότι θα αυξάνουν την κριτική σκέψη και εσωτερική καλλιέργεια του μαθητή και δε θα τον φορτώνουν με επιπλέον αποστήθιση σελίδων βιβλίων ή διαγωνίσματα.
Σύμφωνα με το άρθρο 2 του νομοσχεδίου το μάθημα «θρησκευτικά» γίνεται δίωρο στις δυο πρώτες τάξεις του γυμνασίου και σε όλο το λύκειο ενώ στην τρίτη γυμνασίου είναι μονόωρο. Επίσης οι μαθητές της Α’ Λυκείου θα διδάσκονται το μάθημα «θρησκειολογία» για το οποίο δεν υπάρχουν σαφείς διευκρινήσεις στο νομοσχέδιο. Τέλος τα βιβλία ιστορίας θα εμπεριέχουν εκτός από την εθνική ιστορία της Ελλάδος και περισσότερη ευρωπαϊκή ιστορία. Αυτό πρέπει να γίνει με την προϋπόθεση ότι δε θα αλλοιωθεί ο εθνικός χαρακτήρας και δε θα δωθεί υπερβολική έμφαση στην ευρωπαϊκή ιστορία.
Σύμφωνα με το άρθρο 3 του νομοσχεδίου όλα τα σχολεία της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης οφείλουν να εκπονούν εκδρομές σε πολιτιστικούς χώρους, σε παραστάσεις αλλά και να συμμετέχουν σε καλλιτεχνικές δραστηριότητες. Επίσης αυξάνεται ο αριθμός των γραπτών εργασιών που θα γράφουν οι μαθητές σε καθημερινή βάση και κάθε μαθητής θα πρέπει υποχρεωτικά να έχει συγγράψει μια ερευνητική εργασία ανά σχολικό έτος. Όλες αυτές οι υποχρεωτικές εργασίες αφενός θα προωθήσουν και θα δώσουν κίνητρα στους μαθητές να μελετήσου πιο «σκληρά» αλλά ελλοχεύει ο κίνδυνος της υπερβολικής κούρασης των από τον φόρτο και το άγχος της εργασίας αλλά και της απομνημόνευσης και όχι της κριτικής επεξεργασίας του γνωστικού αντικειμένου. Τέλος σύμφωνα με το παρόν άρθρο του νοοσχεδίου κρίνεται αναγκαία η συμμετοχή των σχολείων σε διασχολικούς διαγωνισμούς, όπου η διάκριση των μαθητών θα έχει αποτέλεσμα την επιδότηση του σχολείου, την παροχή υποτροφιών και προνομιακής εισαγωγής στο πανεπιστήμιο των μαθητών.
Στο άρθρο 4 εισάγεται η ίδρυση δυο σχολείων, δημόσιων, με περιορισμένο αριθμό μαθητών που θα έχουν πολύ υψηλές επιδόσεις στις σχολικές τους βαθμολογίες. Οι μαθητές αυτοί θα έχουν δικαίωμα εισαγωγής σε όποια σχολή θέλουν άνευ εξετάσεων. Το μόνο εύλογο ερώτημα που δημιουργείται από το συγκεκριμένο άρθρο 4 είναι αν μια τέτοια κίνηση θα αποτελούσε έναυσμα για την δημιουργία σχολείων πολλών ταχυτήτων στη χώρα μας όπου οι «καλύτεροι» μαθητές δέχονται καλύτερη εκπαίδευση ενώ οι υπόλοιποι δε χρήζουν μεγάλης προσοχής.
Στο άρθρο 5 της διάταξης επισημαίνεται ότι οι μαθητές της Β και Γ Λυκείου θα έχουν την ευκαιρία να επιλέξουν κάποια μαθήματα του κορμού των σπουδών τα οποία θα είναι πιο εξειδικευμένα σχετικά με τον κλάδο των σπουδών που θέλουν να ακολουθήσουν. Η πλέον μεγάλη αλλαγή που εμπεριέχει το νομοσχέδιο είναι η αντικατάσταση των πανελλαδικών εξετάσεων από τις Εθνικές Εξετάσεις οι οποίες θα γίνονται το Δεκέμβριο και θα εκπονούνται από τις σχολές. Η αλλαγή αυτή προφανώς γίνεται κατά τα πρότυπα των ευρωπαϊκών χωρών αν και ένα τέτοιο μέτρο θα μπορούσε να οδηγήσει σε γιγαντισμό της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με τη συσσώρευση πολλών φοιτητών στις σχολές υψηλής ζήτησης γεγονός που θα μπορούσε να αυξήσει την ανεργία των νέων πτυχιούχων. Τέλος στο σχέδιο νόμου περιέχεται και η αναβάθμιση του ΣΕΠ ώστε οι μαθητές να γνωρίζουν πολύ καλά τα πάντα σχετικά με τα επαγγέλματα που θέλουν στο μέλλον να ακολουθήσουν και να γίνει σύνδεση του λυκείου με την αγορά εργασίας.
Στο άρθρο 6 παρουσιάζεται ως κύριος στόχος του υπουργείου παιδείας ο εξοπλισμός κάθε σχολικής μονάδας με ηλεκτρονικούς υπολογιστές, βιβλιοθήκη, αίθουσα θεάτρου και γυμναστήριο. Για να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι κρίνεται αναγκαία η διανομή των πόρων που προορίζονται για την παιδεία στους ΟΤΑ.
Τέλος σύμφωνα με το άρθρο 7 τίθεται πλέον το θέμα της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών επί τάπητος. Όσοι κρίνονται ανεπαρκείς θα τίθενται σε διαθεσιμότητα, θα επιμορφώνονται και έπειτα θα εντάσσονται και πάλι σε σχολική τάξη. Η μόνη πρόκληση είναι να μην αποτελέσει αυτή η αξιολόγηση αφορμή για μαζικές απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων-καθηγητών, ούτε να γίνεται με βάση ίδια συμφέροντα και κομματικά κριτήρια αλλά να είναι αντικειμενική και να στοχεύει στην εξυγίανση των δημοσίων σχολείων και στην άνοδο του επιπέδου σπουδών που προσφέρουν.
Θα είναι η δυνατή άραγε η συνεννόηση μεταξύ των τεσσάρων κομμάτων ή θα υπάρξουν διαμάχες και έντονες διαφωνίες σχετικά με φλέγοντα ζητήματα όπως αυτά του μαθήματος των θρησκευτικών και των εθνικών εξετάσεων; Ελπίζουμε να γίνει γόνιμος διάλογος μεταξύ των βουλευτών των κομμάτων γιατί οι καιροί ου μενετοί και είναι ώρα όχι μόνο για λόγια και υποσχέσεις αλλά και για στοχευμένες λύσεις που θα αναβαθμίσουν τη χώρα και θα τη βγάλουν από αυτή την οικονομική και κοινωνική κρίση που τη μαστίζει.
