ΠΕΡΙ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 16 ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΝΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΑΜΥΝΑΣ

Κατά την ψήφιση του Σχεδίου Νόμου της Επιτροπής Άμυνας την 3η ημέρα των συνεδριάσεων, παρατηρήθηκε ένα πρόβλημα με το Άρθρο 16 και συγκεκριμένα με την παράγραφο 2 του Άρθρου. Η Νομική Υπηρεσία εντόπισε πιθανή παραβίαση του Συντάγματος, στα σημεία της Αρχής της Αναλογικότητας (Άρθρο 25 του Συντάγματος) και της Αρχής της Διάκρισης των Εξουσιών (Άρθρο 26 του Συντάγματος). Συγκεκριμένα, η ποινή για την συγκεκριμένη παράβαση δεν εμφάνιζε πλήρως τα χαρακτηριστικά της αναλογικότητας, δεν ήταν δηλαδή αντίστοιχης βαρύτητας με την παράβαση του νόμου για την οποία ορίστηκε, ενώ η μη δυνατότητα αναβολής ή αναστολής περιόριζε την εκ του Συντάγματος εξασφαλισμένη ισοτιμία της δικαστικής εξουσίας με την νομοθετική & εκτελεστική.

Η επίλυση του ζητήματος πραγματοποιήθηκε με τροπολογία που κατέθεσε η βουλευτής του Εθνικού Κινήματος, κ. Κανάκη. Η συγκεκριμένη τροπολογία μετέτρεψε το Άρθρο ως εξής:

1. Απαγορεύεται η οποιαδήποτε απεικόνιση – αναπαράσταση, με έργα ή λόγια, συμβόλων ξένων κρατών, καθώς και οποιωνδήποτε ιδεολογικών ή πολιτικών συμβόλων με πρόθεση προσβολής της λειτουργίας και του σκοπού των Ενόπλων Δυνάμεων απ’ όσους βρίσκονται εν ώρα υπηρεσίας στο στρατό ή και εκτός αυτής.
2. Οι παραβάτες της §1 του παρόντος, θα τιμωρούνται με φυλάκιση 3 μηνών έως 1 έτος άνευ μετατροπής και αναστολής.

Με αυτό τον τρόπο, καθώς διαμορφώθηκε ένα μικρό πλαίσιο ποινής, η Νομική Υπηρεσία έκρινε το Άρθρο ως μη προδήλως αντισυνταγματικό, ικανό άρα να κατατεθεί προς ψήφιση.

Η κ. Κανάκη δήλωσε:

«Ως Εθνικό Κίνημα ταχθήκαμε υπέρ του γενικού πνεύματος του Άρθρου 16 του Σχεδίου Νόμου που κατατέθηκε από τον Υπουργό. Θεωρούμε ότι η πειθαρχία εντός του Στρατού αποτελεί αναγκαίο στοιχείο, τόσο για την συνοχή, όσο και για το αξιόμαχο των Ενόπλων Δυνάμεων. Ο Στρατός, αποτελεί ειδική κυριαρχική σχέση, εντός της οποίας είναι επιτρεπτοί, επιβεβλημένοι και νόμιμοι οι περιορισμοί των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων, καθώς η πλήρης άσκηση αυτών θα έθετε σε κίνδυνο την λειτουργία και την ύπαρξη του εν λόγω θεσμού. Οι περιορισμοί συμβιβάζονται τόσο με το Σύνταγμα, όσο και με ΕΣΔΑ. Παρ’ όλα αυτά η διάταξη του κ. Υπουργού περιείχε ορισμένες ελλείψεις, τις οποίες προσπαθήσαμε να καλύψουμε με την προτεινόμενη τροπολογία.

Αρχικά, όταν γίνεται αναφορά σε ποινικές διατάξεις, βάσει των οποίων επαπειλούνται στερητικές της ελευθερίας ποινές, πρέπει να εξειδικεύεται η αντικειμενική και υποκειμενική υπόσταση του εγκλήματος. Ως Εθνικό Κίνημα προτείναμε την διαμόρφωση της διάταξης ως αναφέρθηκε παραπάνω.

Η δικαστική εξουσία είναι αρμόδια για την υπαγωγή συγκεκριμένων περιστατικών στην εν λόγω διάταξη και την αξιολόγηση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών κάθε περιστατικού, βάσει των οποίων θα επιβάλλεται και η αντίστοιχη ποινή. Σε κάθε περίπτωση ο νομοθέτης πρέπει να ορίζει αποκλειστικά ελάχιστα και μέγιστα όρια ποινής, και όχι την ίδια την ποινή.

Τέλος, είχαμε ορισμένες αμφιβολίες ως προς την απόλυτη απαγόρευση της μετατροπής και αναστολής της ποινής, για τις οποίες είναι επίσης αρμόδια η δικαστική εξουσία. Παρ’ όλα αυτά σκεφτήκαμε ως εξής: το ‘Αρθρο 58 του Στρατιωτικού Ποινικού Κώδικα περί προσβολής του κρατικού εννόμου αγαθού της στρατιωτικής υπηρεσίας προβλέπει ποινή φυλάκισης τουλάχιστον 3 μηνών έως 5 έτη. Το Άρθρο 16 του παρόντος Σχεδίου Νόμου ως ειδικότερη μορφή του Άρθρου 58 του Σ.Π.Κ. προβλέπει ηπιότερη ποινή 3 μηνών ως 1 έτος. Έτσι, λόγω της εμφανούς διαφοράς των δυο μεγίστων ορίων, θεωρήσαμε δικαιότερο και περισσότερο εναρμονισμένο με την αρχή της αναλογικότητας (Άρθρο 25, παρ. 1, εδάφιο δ’) να τεθεί για το Άρθρο 16 του Σχεδίου Νόμου ιδιαίτερα μειωμένο όριο ποινής (1 έτος), αλλά πλήρης απαγόρευση της μετατροπής και αναστολής αυτής.»

(Μάριος – Δημήτριος Καράμπελας με την ευγενική υποστήριξη της Νομικής Υπηρεσίας της Επιτροπής Εθνικής Αμύνης & Εξωτερικών Υποθέσεων, Αγγελικής Μίχου & Μαρίας Αλεξίου)