Άσυλο ανιάτων ιδεολογημάτων

Γράφει ο Σωτήρης Μητραλέξης*

Στην επιτροπή μορφωτικών υποθέσεων διεξάγεται μια συζήτηση στα όρια του κατατεθειμένου νομοσχεδίου σχετικά με το «πανεπιστημιακό άσυλο» και την ακριβή σημασία του. Θα θέλαμε να καταθέσουμε κάποιους προβληματισμούς που αξιώνουμε ότι δεν αποτελούν απλώς την αντίληψη της Κ.Ο. μας για το ζήτημα, αλλά θεμελιώδεις λογικές συνεπαγωγές.

Θεμελιώδης ορισμός: η έννοια του ασύλου διακίνησης των ιδεών στο πανεπιστήμιο προϋποθέτει τον ενδεχόμενο κίνδυνο αδυναμίας πλήρους διακίνησης των ιδεών στον δημόσιο χώρο εν γένει: δηλαδή, προλαμβάνει το ενδεχόμενο να μην μπορούν να διακινηθούν συγκεκριμένες πολιτικές και άλλες ιδέες δημοσίως, εγγυόμενο ότι αυτές θα διακινούνται με ελευθερία στον Πανεπιστήμιο (ώστε να μην ελέγχεται όπως κάποτε ο φοιτητής ή ο διδάσκων για τα φρονήματά του).

Πρώτον, χρειάζεται έδναν ειδικό τύπο απώλειας επαφής με την πραγματικότητα για να θεωρήσει κανείς πως σήμερα παρακωλύεται η ελεύθερη διακίνηση των ιδεών όπου δήποτε του δημοσίου χώρου, ενώ παράλληλα αυτές διακινούνται ελεύθερα μέσα στον ακαδημαϊκό χώρο. Αυτά πλέον συμβαίνουν μόνο σε συνθήκες πραξικοπήματος. Μάλλον το αντίθετο συμβαίνει: ιδεολογικές ομάδες μονοπωλούν τον χώρο των πανεπιστημίων, αποτρέποντας την διακίνηση άλλων ιδεών – εμπόδιο που δεν υφίσταται στον δημόσιο χώρο. Δεν είναι όμως αυτό το βασικό, διότι υποτίθεται πως η κατοχύρωση του ασύλου προλαμβάνει ενδεχόμενες μελλοντικές καταστάσεις.

Όπου και έγκειται το απολύτως παράδοξο των διαπρυσίων υπερασπιστών του ασύλου: μοιάζει να θεωρούν ότι ένα υποθετικό μελλοντικό πραξικοπηματικό καθεστώς θα κατέστειλε, προφανώς, το Σύνταγμα της χώρας, αλλά θα… ντρεπόταν να παραβεί το νομικό υπόστρωμα κατοχύρωσης του ασύλου! Δηλαδή, θα… διέλυε το Σύνταγμα, αλλά παράλληλα θα… διατηρούσε το πανεπιστημιακό άσυλο, οπότε και αυτό θα είχε νόημα και εφαρμογή!

Προφανώς κάτι τέτοιο δεν έχει λογική. Και όμως, αυτή είναι η μόνη λογική του ασύλου σήμερα, όπου ούτως ή άλλως οι ιδέες διακινούνται παντού με την ίδια ελευθερία: η λογική της αποτροπής καταστάσεων, στις οποίες η συγκεκριμένη πρόνοια δεν θα είχε ούτως ή άλλως καμμία ισχύ.

Μιλάμε για την  «ελεύθερη διακίνηση των ιδεών στα πανεπιστήμια» χωρίς να καταλαβαίνουμε καν για τί μιλάμε, χωρίς να αντιλαμβανόμαστε πως οι ιδέες διακινούνται ούτως ή άλλως παντού. Πρόκειται για μια συναισθηματική εμμονή της γενιάς της μεταπολίτευσης –  εμείς, όμως, είμαστε μια κατά τι νεώτερη γενιά… Υιοθετώντας την γλώσσα τους, υιοθετούμε μια γερασμένη ιδεολογική γλώσσα, χρησιμοποιούμε σημαίνοντα χωρίς σημαινόμενα στον δικό μας, πραγματικό κόσμο. Έλεος!

*Ο Σωτήρης Μητραλέξης είναι επικεφαλής του Εθνικού Κινήματος